το ολυμπιακό ιδεώδες

Vyv Simson & Andrew Jennings, Τα αφεντικά των Ολυμπιακών αγώνων, το ποντίκι, 1992,

Εκατομμύρια κοινότοπες εκφράσεις για το «Ολυμπιακό Ιδεώδες» θα ακουστούν από τα παγκόσμια μέσα μαζικής επικοινωνίας πριν και κατά τους Αγώνες. Κάτι που σίγουρα θα λείψει είναι η αλήθεια για τη ΔΟΕ όπως τη βλέπουν τα μέλη της. Αυτό που πραγματικά σκέφτονται για τον αντιδημοκρατικό τρόπο με τον οποίο διοικεί ο ηγέτης τους το κίνημα αποτελεί μυστικό για μας τους υπόλοιπους. Υπάρχουν περισσότερες διαρροές από τις μυστικές υπηρεσίες όλου του κόσμου παρά από τον απρόσιτο κύκλο του Σάμαρανκ. Γιατί αυτή η μυστικότητα; Μια απάντηση δόθηκε από τον Τόνι Σαρπ, που έπαιρνε αναβολικά, στην επιτροπή Ντάμπιν: «Η δόξα είναι πολύ γλυκιά και τα δολάρια πάρα πολλά».

Για τα άπληστα μέλη της ΔΟΕ η ισόβια παρουσία τους στην Ολυμπιακή Επιτροπή μοιάζει με επίγειο παράδεισο. Σκεφτείτε τι τους προσφέρει. Από τη μιαν Ολυμπιάδα μέχρι την άλλη γίνονται τέσσερις ετήσιες σύνοδοι. Στο ολυμπιακό έτος η σύνοδος γίνεται στη διάρκεια των Αγώνων κι έτσι οι εορταστικές εκδηλώσεις διαρκούν από μία μέχρι τρεις βδομάδες. Στο νέο, ανά διετία, κύκλο θερινών και χειμερινών Αγώνων, θα γίνονται πολλά θαυμάσια ταξίδια σε περισσότερες από δέκα υποψήφιες πόλεις που θα κάνουν τα πάντα για να αποσπάσουν την ψήφο τους. Πάνω απ' όλα, όμως, θα μετέχουν σε αρκετές μεγαλόσχημες επιτροπές της ΔΟΕ. Το γεγονός αυτό προσφέρει μια ακόμα σειρά από ταξίδια στην πρώτη θέση και πολυτελή διαμονή στα πιο εξωτικά μέρη του κόσμου.

Αυτό το προνομιακό είδος ζωής θα απολαύσει στη Βαρκελώνη το ένα τρίτο των μελών της ΔΟΕ που προέρχεται από χώρες με ελάχιστες ή καθόλου δημοκρατικές παραδόσεις. Είναι κυρίως άντρες, αφού η ΔΟΕ του Σάμαρανκ έχει μόνον εφτά γυναικεία μέλη. Στον τομέα αυτό μοιάζει με τις περισσότερες αθλητικές ομοσπονδίες του κόσμου, στις οποίες, όπως στο αθλητικό συμβούλιο του Νεμπιόλο, δεν χωρούν γυναίκες.

Στη διάρκεια των ερευνών για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου ένα μέλος της ΔΟΕ μάς παραχώρησε συνέντευξη. Πήραμε μαζί μας ένα μαγνητόφωνο και καταγράψαμε μακροσκελείς επικρίσεις για τον αντιδημοκρατικό τρόπο διοίκησης του Σάμαρανκ. Πότε πότε μας έδινε πληροφορίες «οφ δε ρέκορντ» και συμφωνούσαμε να μη δημοσιευτούν. Αργότερα, όμως, ο άνθρωπος αυτός πανικοβλήθηκε και, χωρίς να μας ειδοποιήσει, έδωσε εντολή σε ένα μεγάλο δικηγορικό γραφείο να μην επιτρέψει τη δημοσίευση αυτών των ειλικρινών εξομολογήσεων. Η συνέντευξη αφορούσε μόνο τον ολυμπισμό και τον τρόπο με τον οποίο διοικείται η ΔΟΕ, κάτι που δεν μπορεί να δικαιολογήσει προσφυγή στη δικαιοσύνη. Όταν, όμως, χρειάστηκε να κάνει την επιλογή του, το μέλος της ΔΟΕ προτίμησε να αποκρύψει την αλήθεια και να στηρίξει τη μεγάλη απάτη του Σάμαρανκ – ώστε να διατηρήσει τις τιμές και το κύρος του ολυμπιακού αξιώματός του, τόσο στην πατρίδα του, όσο και στην παγκόσμια σκηνή. Πάνω από τα μισά μέλη της ΔΟΕ έχουν διοριστεί στην Επιτροπή από τον Σάμαρανκ, έναν επαγγελματία πολιτικό που δεν αγωνίστηκε ποτέ σε δημοκρατικές εκλογές και που οι απόψεις του εκφράζουν έναν κόσμο καταπίεσης και ολοκληρωτικής ιδεολογίας. Πρέπει να νιώθουμε ανησυχία γιατί οι ηγέτες του παγκόσμιου αθλητισμού, καθώς μπαίνουμε στον 21ο αιώνα, μπορεί να είναι οι εκλεκτοί ενός θαυμαστή των ολιγαρχικών καθεστώτων.

σελ. 314-315

Δεν θα ήταν υπερβολικό να ρωτήσουμε τι σχέση έχει το συντεχνιακό ολυμπιακό κίνημα του Σάμαρανκ και η αρχομανία του Νεμπιόλο με τα ευγενικά, σεμνά αθλήματα. Μήπως παρέχουν κάποια πρότυπα για τα παιδιά μας; Αν η απάντηση είναι όχι, τότε ας κάνουμε άλλη μια ερώτηση: Αν δεν υπάρχει όφελος για μας και τα παιδιά μας, τότε ποιος ωφελείται;

Η απάντηση είναι μία: αυτή η νέα ράτσα επαγγελματιών προεδρων του αθλητισμού, τα μέλη της ΔΟΕ που δωροδοκούνται, οι τηλεοπτικές εταιρείες και οι χορηγοί που έχουν εξαγοράσει τον αθλητισμό και σπρώχνουν τους αθλητές στα αναβολικά για να πετύχουν μεγαλύτερες επιδόσεις απ' αυτές που αντέχει το ανθρώπινο σώμα χωρίς κίνδυνους.

Μας λένε ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες ανήκουν σε όλους. Τότε, όμως, ποιος είναι ο ρόλος της ΔΟΕ σ' αυτή τη μεγαλειώδη αθλητική γιορτή; Από τους Αγώνες του 1984, όταν οι Ολυμπιάδες έγιναν για πρώτη φορά μέσο κερδοσκοπίας, η ιδιωτική και αόρατη Λέσχη της Λοζάνης επιδιώκει ασταμάτητα την καλοπέραση της σε βάρος του αθλητισμού. Οι φρικτές τηλεοπτικές τελετές της ανάθεσης των Αγώνων σε μια πόλη με την ταυτόχρονη ταπείνωση των πέντε ανταγωνιστριών της έχουν μοναδικό στόχο να προβάλλουν την εικόνα και τη σημασία της ΔΟΕ. Αν η Λέσχη σταματήσει τις δαπάνες για τα εισιτήρια πρώτης θέσης και διαμονή σε ξενοδοχεία πέντε αστέρων, τα εκατομμύρια που ξοδεύονται για τις συνόδους της θα μπορούσαν να παραχωρηθούν για τη βελτίωση των αθλητικών εγκαταστάσεων σ' ολόκληρο τον κόσμο. Τότε, θα υπήρχε η δυνατότητα να κατεβεί ο αθλητισμός από το δαπανηρό του Όλυμπο και να περάσει στα χέρια των κοινών ανθρώπων.

Η υπεροπτική κλίκα της Λοζάνης πιστεύει ότι τα προβλήματα του αθλητισμού οφείλονται πάντα σε κάποιους άλλους και ότι δημιουργούνται από ανθρώπους και οργανισμούς εκτός του μαγικού κύκλου της Λέσχης. Το πρόβλημα, όμως, είναι αυτή η ίδια. Δεν υπήρχε κανένας λόγος να μετατραπούν οι ερασιτεχνικοί Ολυμπιακοί Αγώνες σε ένα ακόμα υπερθέαμα, σε μια παράσταση που παρουσιάζεται από επαγγελματίες. Αν οι θεματοφύλακες των αθλητικών ηθών στο Σατό ντε Βιντί σκέφτονταν εμάς αντί για τον εαυτό τους, τα εμπορικά συμφέροντα θα βρίσκονταν υπό έλεγχο.

Σκεφτείτε το εξής: Ο Σάμαρανκ είπε σχετικά με την ιστιοπλοΐα, μια θαυμάσια δραστηριότητα που αναπόφευκτα εξελίσσεται μακριά από τις τηλεοπτικές κάμερες: «Οποιοδήποτε άθλημα δεν μπορεί να καλυφθεί από την τηλεόραση δεν έχει μέλλον». Ποιος είναι ο Σάμαρανκ που μιλάει έτσι; Πρέπει να καταργηθούν όσα αθλήματα δεν αρέσουν στον κουίσλιγκ της Καταλωνίας; Αυτή είναι η νέα αντίληψη για τον αθλητισμό — αν δεν ενδιαφέρεται η τηλεόραση τότε το άθλημα είναι καταδικασμένο; Πώς συμβιβάζεται αυτό με το υποτιθέμενο ενδιαφέρον του Σάμαρανκ για τον «Αθλητισμό για Όλους»;

Σκεφτείτε και κάτι άλλο: Στους Αγώνες της Σεούλ, ο Σάμαρανκ συμβούλεψε τους οργανωτές να φροντίσουν ώστε, σε αθλήματα που δεν υπήρχε μεγάλη προσέλευση φιλάθλων, να τοποθετηθούν οι θεατές με τρόπο ώστε να μη φαίνονται άδειες θέσεις στην τηλεόραση. Τα κριτήρια που πιστεύαμε μέχρι τώρα ότι είχαν αξία, ότι δηλαδή το μόνο που έχει σημασία είναι η συμμετοχή, θεωρούνται πλέον ξεπερασμένα.

σελ. 322-323